De Amerikaanse consument draagt de wereld op zijn schouders

De periode na Covid werd gekenmerkt door een verschil tussen de Amerikaanse economie en de rest van de wereld. Waar Europa maar nét ontsnapte aan een recessie en China worstelde met een uiteenspattende vastgoedzeepbel, blijft het groeitempo van het Amerikaanse bbp hoger dan trendmatig.

“De steunpilaar van deze groei is de veerkrachtige Amerikaanse consument, die gesteund wordt door de vrijgevigheid van de regering en minder kwetsbaar is voor een stijgende rente”, zegt Graham, hoofd Multi-Asset Strategies bij Robeco.

Veel consumenten zijn ongevoelig voor rente

De tweede reden waarom de consument zo goed standhoudt, is dat de Amerikaanse hypotheekmarkt voor huishoudens voornamelijk werkt met een vaste rente. Nog maar 3 jaar geleden konden consumenten die voor 30 jaar vastzetten op 3% en dit ultralage tarief stelde ze in staat hun schuld versneld af te lossen. Dit betekent dat de huidige 7,55% rente op een 30-jaarshypotheek¹ de consument niet raakt, tenzij je voor het eerst een huis koopt of moet verhuizen.

“Zo plukken Amerikaanse consumenten nog steeds de vruchten van de schuldafbouw die werd ingezet na de grote financiële crisis (Figuur 2), terwijl ze de kosten van hun schuld gemakkelijk kunnen opbrengen”, aldus Graham.

Op de derde plaats verschoof de consumptie tijdens de Covid-19-pandemie door alle lockdowns en beperkingen van diensten naar goederen. Consumenten gingen online goederen kopen om het leven thuis aantrekkelijker te maken. Deze trend is niet gestopt, want de online penetratie ligt nog steeds ongeveer 30% hoger dan vóór Covid, al zijn sommige fabrikanten van sportartikelen het hier misschien niet mee eens. Het blijvende effect is dat consumenten trouwer zijn geworden aan ultraluxe merken, minder trouw zijn aan merken in het algemeen en eerder doorklikken naar andere webshops voor een betere prijs of kwaliteit.

“Bovendien kende de VS na de lockdowns een explosie van inhaalbestedingen aan reizen en diensten, een situatie die bleef bestaan dankzij de hogere lonen en de minder grote neiging van de Amerikaanse consument om extraatjes en loonstijgingen opzij te zetten dan in Europa of China.”

De dienstensector levert het grootste deel van het Amerikaanse bbp, en het belang daarvan voor de totale economie en de bijdrage aan het economische exceptionalisme van de VS zijn dan ook groot.

Tot slot hebben verschillende steunmaatregelen van de regering, zoals stimuleringspakketten en werkloosheidsuitkeringen, de Amerikaanse consument een buffer gegeven die hem in staat stelt zijn uitgaven op peil te houden, ook als de economische omstandigheden onzeker zijn. Zoals al eerder gemeld, was dit elders in de wereld niet het geval.

Waar kunnen barstjes in de consumentenbestedingen ontstaan?

Natuurlijk moeten we ook kijken waar de Amerikaanse consument het spoor bijster zou kunnen raken. Ten eerste kunnen de overheidsuitgaven dalen, hoewel dat onwaarschijnlijk is nu Biden zal proberen de kiezers te overtuigen om hem te steunen in de presidentsverkiezingen van november. Ten tweede begint de langdurige en wisselende vertraging in het effect van het monetaire beleid voelbaar te worden en de kredietkosten van meer consumenten te verhogen, waardoor het beschikbare inkomen daalt. Bovendien beperken de kosten van de overheidsschuld voor het Amerikaanse ministerie van Financiën de fiscale ruimte (de steunpilaar van de consumentenbestedingen). Juist daarom is herfinanciering in een omgeving waarbinnen de Federal Reserve (Fed) de rente langer op een hoog niveau houdt voor iedereen een punt van zorg.

Tot slot zijn er zorgen over bijvoorbeeld de verzwakking van de indicatoren voor de arbeidsmarkt.

“De recente daling van het vertrekpercentage wijst erop dat de loonpremie voor het overstappen naar een andere werkgever is afgenomen of verdwenen, wat betekent dat de huidige baanzekerheid van toenemend belang is voor Amerikaanse huishoudens”, zegt Graham.

Hij ziet ook een mogelijke ‘voorraadafbouw’ van arbeidskrachten die werden geworven na Covid, als kleine en middelgrote bedrijven hun kosten opnieuw bekijken en medewerkers laten gaan. Dit kan een omslag teweegbrengen in het uitzonderlijke consumentengedrag in de VS, doordat de loongroei sneller vertraagt als de Amerikaanse werkloosheid tot boven de 5% stijgt.

“Al met al ziet het ernaar uit dat de Amerikaanse consument in 2024, en in aanloop naar de presidentsverkiezingen, nog op flink wat steun kan rekenen. Dit verklaart de terughoudendheid van de Fed om het monetaire beleid nu al te verruimen.”