De terugkeer van goud als beleggingscategorie

De goudprijs kwam in september uit op USD 2.685 per ounce, doordat de uitbreiding van de oorlog in het Midden-Oosten de historische positie van het edelmetaal als veilige haven bevestigde. Dit nieuwe record werd zelfs bereikt terwijl de aandelen- en obligatiemarkten sterk bleven, wat betekent dat goud niet per se een alternatief is voor traditionele opzichzelfstaande beleggingscategorieën.

Robeco Sustainable Multi-Asset Solutions heeft onlangs zijn exposure naar goud vergroot door beursgenoteerde grondstoffenderivaten (ETC's) en aandelen van goudmijnbouwers te kopen.

“Mensen die positief zijn over goud worden soms minachtend ‘goudkevers’ genoemd”, zegt Van Rijn, portefeuillemanager in het multi-assetteam. “Er wordt gezegd dat ze vastzitten in het verleden, omdat ze zich niet realiseren dat de financiële markten zich hebben ontwikkeld sinds het einde van de gouden standaard in 1971.”

“Robeco heeft in 1992¹ een whitepaper geschreven waarin we aangaven dat goud irrelevant was als beleggingscategorie, ook al waren we positief over de prijsvooruitzichten. In onze ogen was goud niet langer nodig om neerwaartse risico's af te dekken, omdat de derivatenmarkten groot en liquide genoeg waren geworden om die rol op zich te nemen. Bovendien was de verwachting dat de inflatie in de nabije toekomst laag zou blijven.”

“Voortschrijdend inzicht 32 jaar na deze paper en de terugkeer van inflatiezorgen kunnen de ‘wraak van de goudkevers’ markeren. Vooral het rendement van 28% van goud tot nu toe in 2024 heeft voor opschudding gezorgd, doordat het daarmee zelfs de sterke aandelenrendementen overtreft. Sinds de publicatie van de whitepaper in 1992 heeft goud een geannualiseerde stijging van 6,2% laten zien. Moeten we goud dus opnieuw beoordelen als beleggingscategorie?”

Het korte antwoord is ja, niet in de laatste plaats omdat de structurele marktdynamiek goud tot meer maakt dan alleen een grondstof, zegt Van Rijn. “Vraag en aanbod bepalen de prijsontwikkeling”, zegt hij.

“Goud is een schaarse grondstof en dus is het aanbod beperkt: de mijnproductie groeit met slechts 1,3% per jaar. Wat het onderscheidt van de meeste andere grondstoffen, is dat goud eeuwig meegaat. Al het goud dat ooit uit de grond is gehaald, bestaat nog steeds boven de grond. Dat heeft een fundamentele invloed op het aanbodpotentieel.”

“Toch zijn de vooruitzichten voor de vraag cruciaal. Het lijkt erop dat gewapende conflicten en politieke onrust geen al te grote impact hebben op de financiële markten. Toch hebben wereldwijde conflicten de vraag naar goud ondersteund. In landen waaraan sancties zijn opgelegd, of die kapitaalrestricties hebben ingevoerd, blijft goud een goed alternatief voor geld op de bank.”

Volgens Van Rijn was de wereldwijde financiële crisis van 2008-2009 een keerpunt waarop goud weer in de gunst kwam bij centrale banken. Toen sommige financiële instellingen dreigden om te vallen zonder reddingsoperatie en het geld op de bank, dat voorheen veilig werd geacht, in gevaar kwam, maakte goud een terugkeer als onbetwistbare opslagplaats van waarde.

“Over het algemeen veranderden centrale banken na 2009 van verkopers in kopers, doordat de financiële crisis een keerpunt betekende in de manier waarop ze naar de rol van goud keken”, zegt Van Rijn.

“Vooral Rusland is een grote koper (1.300 ton) sinds in 2014 de eerste sancties werden opgelegd. Sommigen zeggen dat ook China aan het kopen is geslagen omdat het vreest dat sancties van de Verenigde Staten (VS) het moeilijk maken om toegang te krijgen tot Amerikaanse dollars.”

In een onderzoek van de Gold Council uit 2024 gaf 69% van de centrale banken aan dat goud over vijf jaar een groter percentage van hun reserves zal uitmaken, ten koste van de Amerikaanse dollar. “Op dit moment wordt slechts 17% van de wereldwijde reserves van centrale banken aangehouden in goud”, zegt Van Rijn.

“Er is echter een groot verschil tussen westerse economieën (60-70%) en landen als China (5%) en India (10%). Het is wel duidelijk waar toekomstige aankopen vandaan kunnen komen.”

De komst van cryptovaluta's – soms ook wel ‘digitaal goud’ genoemd – heeft de aantrekkingskracht van alternatieve beleggingen vergroot, doordat het vertrouwen in overheden die eindeloos geld bijdrukken afneemt, zegt Van Rijn.

“Veel mensen, vooral rechts-liberalen in westerse economieën, hebben het vertrouwen in overheden en hun fiatgeld verloren”, zegt hij. “Ze hebben zich gewend tot bitcoin en goud als de beste opslagplaats van waarde als de met schulden opgebouwde constructie uiteindelijk instort.”

“Op de retailmarkt is de belangstelling in fysiek goud afgenomen na een piek in 2020, mogelijk door de concurrentie van ‘digitaal goud’. Maar ook hier zien we de vraag naar ETF's de afgelopen maanden weer aantrekken. Kopen leidt tot kopen.”

“Maar als multi-assetbeleggers kijken we op een klinische manier naar goud. Zo is er vanuit risico-rendementperspectief reden voor een allocatie naar goud. Al sinds onze whitepaper uit 1992 laat goud gezonde rendementen zien. De volatiliteit is een nadeel, maar goud biedt wel diversificatie dankzij een lage correlatie (0,1-0,2) met Amerikaanse staatsobligaties en aandelen, en zelfs een negatieve correlatie (-0,2) met andere grondstoffen.”

“We zouden onszelf bij Robeco zeker niet omschrijven als goudkevers, maar toch is het multi-assetteam begonnen met het opbouwen van een tactische allocatie naar goud, naast onze brede allocatie naar grondstoffen. De vraag van centrale banken, de toenemende welvaart in Azië en rechts-liberalen zijn de belangrijkste redenen om positief te zijn.”

Voetnoot

¹Researchpaper Goud, IRIS BV, Arnout van Rijn en Brigitte Slot, april 1992