Vergroening van de obligatiemarkt

Groene obligaties, die ook wel zijn beschreven als een liquide vorm van impactbeleggen, zijn in feite gewone obligaties. Alleen is de opbrengst ervan bestemd voor duidelijk gespecificeerde projecten, met een zeer transparante rapportage en een echt duurzame milieu-impact.

De groene obligatiemarkt bestaat nu zo'n 13 jaar en heeft een omvang van ongeveer EUR 700 miljard. In 2019 werd voor een recordbedrag van USD 255 miljard aan nieuwe uitgiftes gedaan. Op de levendige primaire markt, die vooral de laatste paar jaar sterk is gegroeid, zien we tegenwoordig uitgiftes van bedrijven, overheden, overheidsgerelateerde instanties en multilaterale organisaties. De secundaire markt functioneert ook goed, met koersen die in de buurt liggen van niet-groene tegenhangers.

Dankzij het toegenomen uitgiftevolume in de afgelopen jaren kunnen nu omvangrijke portefeuilles worden opgebouwd in deze markt. De in maart begonnen crisis op de financiële markten heeft ook de groene obligatiemarkt geraakt, maar inmiddels beginnen er al weer issuers terug te keren naar de primaire markt. Met het oog op een herstel van de wereldwijde markt, de vele nieuwe groene initiatieven op de agenda en een toenemend bewustzijn in de maatschappij, verwachten we de komende jaren een aanhoudend sterke groei voor de groene obligatiemarkt.

De oorsprong van groene obligaties gaat terug naar 2007, toen de Europese Investeringsbank (EIB) zijn eerste Climate Awareness Bond lanceerde. Een jaar later kwam de Wereldbank met zijn allereerste groene obligatie. Daarna ontstond een kleine, maar groeiende stroom uitgiftes door overheidsgerelateerde instanties en lokale autoriteiten.

De markt kwam pas echt goed op gang na de lancering van de Green Bond Principles in 2014. Dankzij deze principes is er meer transparantie voor beleggers en meer duidelijkheid aan welke eisen de issuers moeten voldoen. Hierdoor is zowel het volume als de verscheidenheid aan issuers sterk toegenomen.

De groene obligatiemarkt maakte tussen 2015 en 2017 een snelle groei door, met een voorkeur voor een aantal specifieke segmenten. Instellingen zoals de EIB, de Internationale Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling en de KfW, op dat moment al relatief gevestigde namen op de groene obligatiemarkt, verhoogden hun uitgifte. Toch was de groei, vooral in 2016 en begin 2017, grotendeels afkomstig van Chinese namen, zoals de Shanghai Pudong Development Bank en ICBC. In 2017 namen Amerikaanse issuers de koppositie over, met een forse uitgifte van groene obligaties door Amerikaanse gemeentes om lokale transport- en waterprojecten te financieren en door Fannie Mae om duurzame huisvesting te financieren.

In deze periode kwamen ook twee andere belangrijke trends van de grond: een sterke toename van de uitgifte van groene obligaties door bedrijven en de eerste groene staatsobligaties. Gezien de aard van hun activiteiten is het logisch dat nutsbedrijven, banken, autofabrikanten en vastgoedbedrijven de markt voor groene bedrijfsobligaties domineren.

De uitgifte van groene staatsobligaties begon in december 2016 en kwam begin 2017 echt goed op gang. Frankrijk kwam toen met een groene obligatie van EUR 14,8 miljard en werd daarmee in één klap de grootste issuer van groene obligaties in dat jaar. Het land maakte hiermee de weg vrij voor een omvangrijke uitgifte van groene obligaties door België, Nederland en Ierland in 2018 en 2019. Daarnaast kwamen ook enkele opkomende landen, zoals Indonesië en Nigeria, met groene staatsobligaties. Begin 2020 was Chili de grootste issuer. Dankzij deze staatsobligaties biedt de groene obligatiemarkt nog meer spreidingsmogelijkheden voor portefeuilles.

In 2019 bereikte de uitgifte van groene obligaties een record. Volgens cijfers van het Climate Bond Initiative is in totaal voor USD 255 miljard aan groene obligaties uitgegeven, een stijging van 49% ten opzichte van 2018. De Europese Unie was met USD 107 miljard de grootste markt. De opbrengst van de uitgiftes in 2019 wordt voornamelijk gebruikt voor hernieuwbare energie (32%), groene gebouwen (29%) en transport (20%).

We zien het bewustzijn over het klimaat sterk toenemen en er zijn allerlei nieuwe initiatieven om de klimaatverandering tegen te gaan. Het is dan ook geen verrassing dat zo'n belangrijk middel om dit te financieren ook een snelle groei laat zien.

Ondanks een moeilijke start van het jaar door Covid-19, wordt er in 2020 mogelijk opnieuw voor een recordbedrag aan groene obligaties uitgegeven. De verwachting is dat onder meer de regeringen van Duitsland, Italië, Spanje en Zweden hun eerste groene obligaties gaan uitgeven.

Het politieke akkoord in het kader van de EU Taxonomy in december 2019, waarin staat welke activiteiten als milieuvriendelijk worden gezien, is ook een steun in de rug voor de groene obligatiemarkt. Het draagt namelijk bij aan de ontwikkeling van minimumnormen. Daarnaast helpt het akkoord bij het opstellen van regels voor het financieren van decarbonisatie in industrieën waar wel alternatieven beschikbaar zijn voor een lagere CO₂-uitstoot, maar niet voor een lage CO₂-uitstoot.

De afgelopen jaren is de groene obligatiemarkt uitgegroeid van een kleine nichemarkt tot een liquide markt met een grote verscheidenheid aan issuers. Hoewel er veel buy-and-hold-beleggers actief zijn in deze markt, functioneert ook de secundaire markt goed. Zo ligt de koers van groene obligaties in de buurt van die van hun niet-groene tegenhangers. Dankzij het toegenomen uitgiftevolume kunnen nu omvangrijke portefeuilles worden opgebouwd in deze markt. Met het oog op de vele nieuwe groene initiatieven op de agenda en een toenemend bewustzijn in de maatschappij, verwachten we de komende jaren een aanhoudend sterke groei voor de groene obligatiemarkt.

De beleggingen van Robeco in groene obligaties houden gelijke tred met de ontwikkeling van de markt. De eerste beleggingen werden gedaan in 2013 en waren aanvankelijk nog maar klein. De allocatie naar groene obligaties nam fors toe in de jaren 2014-2019, omdat het uitgiftevolume en de verscheidenheid aan issuers toenamen. Beleggingen in groene, maatschappelijke en duurzame obligaties zijn nu een integraal onderdeel van de meeste obligatiefondsen van Robeco.

Eind maart 2020 had Robeco voor circa EUR 1,7 miljard aan beleggingen in groene obligaties.

Robeco hanteert een raamwerk van vijf stappen om te bepalen of een bedrijfs- of staatsobligatie groen is. Een obligatie moet alle vijf stappen goed doorlopen om te worden beschouwd als een groene obligatie. Het besluit om zo'n groene obligatie ook daadwerkelijk op te nemen in de portefeuille wordt genomen door de portefeuillemanager, op basis van het standaard beleggingsproces van de portefeuille.

Ondanks de recente onrust op de wereldwijde financiële markten blijven groene obligaties aantrekkelijke kansen bieden. De afgelopen jaren heeft de uitgifte van deze obligaties een robuust momentum ontwikkeld, waardoor ze voor beleggers nu een effectief instrument zijn om verschillende doelstellingen te realiseren, bijvoorbeeld op het gebied van impact, spreiding en financieel rendement.